هدف چینی
مهارت هدفی چینی می تواند در ایجاد اعتماد به نفس نقش اساسی داشته باشد ، برخی پیش باوری برد را مترادف اعتماد به نفس می دانند . اینکه ورزشکار باید همیشه فکر کند که برنده خواهد شد از اصول اعتقادی ورزش آمریکایی است . این اعتقاد غلط نه تنها همیشه باعث اعتماد به نفس نمی شود ، بلکه در بسیاری از موارد باعث ایجاد ضعف اعتماد به نفس یا اعتماد به نفس بیش از حد و
غیرواقعی می گردد . اعتماد به نفس با تصورات و رویاهای غیرواقعی مرتبط نیست بلکه با اهداف و آمال واقعی و تحقق پذیرارتباط دارد . اعتماد به نفس حقیقی ، توقعات واقعی و متناسب ورزشکار برای رسیدن به پیروزی است .
ورزشکار دارای اعتماد به نفس متناسب :
اهداف خود را منطبق بر توانایی های واقعی اش می گزیند و اعتماد به نفس محصول بدست آمدنی در جریان تلاش های عمدتا موفقیت آمیز فرد است و تنها بر اساس امیدی واهی بدست نمی آید .
رشد اعتماد به نفس بایستی متکی بر پایه توسعه عملکردهای مهارتی باشد . توسعه عملکرد های مهارتی نیز در گروه هدف گزینی درست و متناسب و تلاش در جهت تحقق آنها است . وقتی ورزشکار معتقد باشد که همیشه برنده می شود یکبار شکست در وی ضعف اعتماد به نفس ایجاد می گردد به عملکردهای مهارتی اش آسیب می رسد .
ورزشکار باید از نوعی اعتماد به نفس برخوردار باشد که فکر کند تلاش ها و زحماتش می تواند به تصحیح ضعفها و اشتباهاتش بیانجامد نه اینکه فکر کند همیشه برنده خواهد شد . برای کسب این نوع نگرش نباید ورزشکار را جهت شکستهایش تحقیر کرد . تاثیر هر شکست یا پیروزی باید با توجه به نقش آن در رسیدن به هدفی میان مدت یا بلند مدت بررسی شود . انتخاب اهداف صحیح و تلاش در راه رسیدن به آنها بر ایجاد اعتماد به نفس و توسعه توانایی های جسمانی و روانی ورزشکاران بسیار موثر است . هدف چینی غلط در پیشرفت ورزشی ایجاد اختلال می کند . کالوین پیت گلف باز برجسته و حرفه ای جهان در مورد آموختن هدف چینی چنین می گوید :« وقتی که گلف را شروع کردم اهداف ساده و آسانی را مقابل خود قرار دادم و مرحله به مرحله آنها را دشوارتر ساختم تا اینکه هدف نهایی من که پیروزی در مسابقات «تاپ تن» بود برآودره شد . شاید دلیل اینکه در ابتدا خوب بازی نمی کردم ، این بود که هدف پیش گرفته ای بر امکاناتم داشتم ، عینا فکر می کردم که همه چیز باید در وهله اول آماده باشد تا من از مقام نود و چهار به مقام اول برسم » هدف گزینی متناسب و صحیح مزایایی دارد که در جدول مشاهده خواهید کرد .
- اهداف عملکرد مهارتی را بهبود می بخشد .
- اهداف ، کیفیت تمرین را بهبود می بخشند .
- اهداف ، توقعات را واقع بینانه می سازند .
- اهداف ، با رقابتی ساختن تمرینات ، ملال و خستگی آموزش های تمرین را می زدایند
- اهداف ، موجب افزایش احساس غرور ، رضایت و اعتماد به نفس می گردند .
انواع هدف :
اهداف شامل هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت است . شعارهای اصلی المپیک (تندتر ، بلندتر و قوی تر ) دور بردارند . اما بلند کردن 425 کیلوگرم وزنه یا دویدن 100متر در ده ثانیه اهدافی کوتاه مدت هستند و اهداف کوتاه مدت مشخص و نزدیک بوده و در زمان کم قابل دستیابی هستند . اما اهداف بلند مدت مبهم و دورند.
اهداف کوتاه مدت می تواند نتیجه ای مانند بردن یک یا چند مسابقه در طول فصل یا مهارتی و عملکردی باشد .
اهداف عملکردی ، منحصر و محدود به نیل و سطح مشخصی از رفتارهای اجرایی و عملی می باشد . مانند رسیدن به بهره گیری 90% از پرتابهای آزاد و یا دویدن صد متر زیر ده ثانیه
اصول انتخاب هدف :
جهت چیدن صحیح اهداف باید اصول ذیل رعایت شود :
- اهداف را عملکردی و اجرایی ترتیب دهید نه نتیجه ای .
- اهداف باید تلاش انگیز باشد ، نه چندان ساده که به آسانی دست یافتنی باشند
- اهداف را واقعی ، مقابل حصول و غیر رویایی انتخاب نمایید .
- اهداف را جزئی مشخص و غیرکلی انتخاب نمایید .
- اهداف را کوتاه مدت انتخاب نمایید نه بلند مدت
- بیش از اهداف تیمی روی اهداف فردی تاکید نمایید .
دستیابی به اهداف نتیجه ای توسط ورزشکار قابل کنترل نیست چرا که به عوامل مختلفی چون شرایط محیط ، عملکرد داور ، هم تیم ها و مربی ، شانس و ... بستگی دارد . وقتی ورزشکار با تعیین اهداف نتیجه ای ، رسیدنبه هدف و در نتیجه اعتماد به نفس خود را بر اساس پیروزی پی می ریزد اعتماد به نفس او وابسته به عملکرد دیگران و شرایط محیط خواهد بود.
با جایگزینی اهداف عملکردی به جای نتیجه ای و اعتماد به نفس پایدار و مستقل از پیروزی یا شکست در ورزشکار ایجاد می شود . پیروزی باید اینگونه ،تعریف شود که « موفقیت یعنی یپشرفت و بهبود کیفیت عملکردهای مهارتی و نه برتری یافتن بر مهارتهای دیگران » ورزشکاران بزرگ هر برد یا باختی را پایه قطعی درباره خود قرار نمی دهند و این پیش شرط لازم رشد یافتن و به تعادل رسیدن است . قهرمانان بزرگ اهدافشان بزرگ است و واقع بینانه اهداف واسط و مرحله ای را جهت میل به آنها در پیش می گیرند و باخت در عزم آنها به سوی اهداف بزرگ تاثیری ندارد.
کارل لوئیس قهرمان دوهای سرعت می گوید : « من از نوع ورزشکارانی هستم که نگران برد و باخت نیستم فقط نگران ناتوانایی در بروز آن سطحی از عملکرد هستم که در توانم نهفته است . تا زمان رسیدن به سطح کیفی مورد نظرم ،در مسیر توقفی نخواهم کرد ، شعار مرسوم و متداول امروز این است « برد و باخت مهم نیست ، چگونه بازی کردن مهم است » وضع اهداف عملکردی پایه و اساس برنامه آموزشی هدف چینی است .
رسیدن به هدف تعیین شده نوعی پاداش است لذا باید هدف دست یافتنی باشد . اهداف بسیار سخت ورزشکار را نسبت به آن مأیوس می کند و انگیزه ورزشکار را از بین می برد . از طرفی ساده بودن هدف باعث توسعه کمتر مهارت می گردد . هنر مربی تعیین هدفی است که حداکثر انگیزه را ایجاد نماید . جهت تعیین اهداف رقابتی سطح مهارت های کنونی (ترجیحا یک یا دو هفته قبل ) باید مدنظر باشد . بهتر است اهداف به صورت پلکانی طراحی شوند . هر پله کمی دشوارتر از پله قبلی باشد .
نگرشی پلکانی به هدف چینی :
این روش فرصت دریافت پاداش رسیدن به هر پله را به ورزشکار می دهد و موجب تقویت انگیزه و تحکیم اعتماد به نفس او می گردد . پیشرفت پلکانی لزوما همیشه رو به بالا نیست . گاهی یک یا دو پله سقوط ایجاد می گردد و گاهی جهش هایی نیز مشا هده می شود . اهداف نباید در فاصله خیلی دوری در آینده تعیین گردند . فقط برنامه ریزی جهت دستیابی به اهدافی که نهایتا سه یا چهار پله بالاترند و تحقق آنها در محدوده زمانی یک ماه آتی رخ می دهد توصیه می گردد .اهداف باید محدود و مشخص باشند و توقع از ورزشکار واضح و روشن باشد مانند :
- بدست آوردن زمان سه دقیقه و 57 ثانیه در مسابقه دو 1500 متر در روز یکشنبه
- محدود ساختن شوتهای آزاد مهاجم مستقیم ، به تعداد سه شوت در روز یکشنبه
- یادداشت و ضبط حداقل 50% از افکار منفی امروز و سپس صرف 20 دقیقه وقت در غروب جهت تعویض این افکار با افکار مثبت
همانگونه که می دانید هدف چینی مستلزم خلق روشهای ویژه اندازه گیری رفتار خاصی از رفتارهای ورزشکار می باشد .اهدافی که مدتی بیش از یک ماه را در برگیرند به سمت ابهام ،
غیر واقعی شدن یا دشواری بیش از حد سیر می کند . ورود تعداد زیادی از متغیرهای پیش بینی شده یا نشده مانند بیماری ، بحران های زندگی ،شرایط محیطی و ...
اهداف بلند مدت را دست نیافتنی می سازد . اهداف کوتاه مدت خصیصه انگیزه بخشی و جهت دهی دارند .
اهداف بلند مدت آن چنان دورند که خصیصه انگیزه بخشی و جهت دهی آنها ضعیف است . اهداف تیمی
معمولا بلند مدت و نتیجه ای هستند لذا معمولا نسبت به اهداف فردی نمی باشند . اما این اهداف در ورزشهایی
مانند فوتبال و والیبال که نیاز به سطح بالایی از همکاری و انطباق دارند مهم است در این موارد نیز باید دقت شود که
اهداف فردی ورزشکار در درون اهداف تیمی به روشنی مشخص شود و نیز اهداف تیمی با اهداف فردی بازیکنان در تضاد نباشد .
اهداف نیز بهتر است عملکردی انتخاب شوند .
پس از آموختن اصول فوق باید نوع فعالیت مورد تجزیه و تحلیل قرار دارد و راهی جهت اندازه گیری و سنجش فعالیت پیدا کرد ،
سپس اهداف واقعی ، مبارزه انگیز ، مشخص و محدود مربوط به عملکرد را مشخص نمود و با توجه به عملکرد ورزشکار
در دو هفته قبل از زمان لازم جهت نیل به هر هدف را تعیین کرد ..بازگشت به فهرست
|